Een paar keer per jaar veroorzaken de stand van aarde, zon en maan een springtij dat veel sterker is dan gewoonlijk. Dat noemen we een giertij. Hier bij ons in de Westerschelde veroorzaakt zo'n giertij sterke dwarsstromingen in de vaargeul ten gevolge van een verraderlijke draaikolk in het Zuidergat ten oosten van de platen van Ossenisse. Op zulke momenten heeft de scheepvaart tijdig de juiste informatie nodig, zodat ze veilig door kunnen varen. Het nauwkeurig en vooral tijdig vergaren van die informatie is dus van groot belang in de drukke vaargeul.

Sinds 2008 probeert Rijkswaterstaat die informatie te verzamelen met een meetschip dat bij voorspeld springtij uitvaart. Die meetschepen varen echter alleen overdag en als het niet te hard waait. Die beperkingen maken dat de gevolgen en intensiteit van het giertij niet tijdig en vooral niet accuraat genoeg kunnen worden doorgegeven aan de scheepvaart. Voeg daar nog aan toe dat het laten rondvaren van een meetschip ook ver van de meest duurzame oplossingen is en de roep om een beter systeem is compleet.

Dat systeem is er nu, in de vorm van een hoogfrequent (HF) radarsysteem dat continu de sterkte en richting van de stroming meet. Op drie locaties langs de Schelde staan meetpunten met zend- en ontvangstantennes. Twee meetlocaties staan aan de oost- en westzijde van het dorp Waarde in Zuid-Beveland en een daar recht tegenover aan de Zeeuws-Vlaamse kant bij Walsoorden. Dankzij het nieuwe HF-radarsysteem kunnen schippers en loodsen straks op elk moment en in real-time de gevaren van het giertij op waarde schatten. Het hele systeem is afgelopen zomer opgebouwd en in oktober opgeleverd. Op dit moment wordt er volop getest en geëvalueerd, eind dit jaar moet het systeem volledig operationeel zijn en kunnen de meetschepen ingezet worden voor andere taken.

Marc GF Zaan