In onze lage landen komen veel vleermuissoorten voor, acht daarvan verstoppen zich overdag graag in de kieren en spleten van gebouwen. Door de beschermde status van de beestjes kun je deze verblijfplaatsen niet zomaar afbreken zonder voor vervangende woonruimte te zorgen. Het verdwijnen van schuren en boerderijen in het Hedwige-Prosperproject betekende dan ook dat er werk gemaakt moest worden van een nieuw verblijf voor de vleermuizen in de polder. Een deel wordt al opgevangen met speciale kasten, maar dat is niet voldoende. Precies daarom heeft gespecialiseerd architect Jacco Bruil van BioArchitectuur uit Culemborg in opdracht van Provincie Zeeland en de Vlaamse Waterweg NV een op maat gesneden vleermuistoren ontworpen. De afgelopen maanden heeft bouwbedrijf Sonke uit Terneuzen de in samenspraak met ecologisch adviesbureau Bureau Waardenburg opgestelde ontwerpen precies volgens plan uitgevoerd. Resultaat, een unieke vleermuistoren die meer is dan zomaar een eenzaam gebouw in de polder.

Aan de rand van de Hedwigepolder, precies op de grens tussen België en Nederland, staat, nu nog half verscholen tussen de populieren, een karakteristiek bakstenen torentje. De houten spits doet een beetje denken aan een kerktoren, de hele stijl verwijst naar de authentieke boerderijen uit de omliggende dorpen. Niet zo gek, als je weet dat op deze plek honderden jaren geleden het kerkje van Casuwele heeft gestaan, een van de dorpen die tijdens de Allerheiligenvloed van 1570 verdwenen in de alles verzwelgende golven. Het metselwerk in kruisverband en de houten spits doen dan misschien een tikje middeleeuws aan, het ontwerp is veel innovatiever dan dat. Een groot deel van de daadwerkelijke vleermuistoren ligt verscholen in het dijklichaam waar het gebouw bovenuit steekt. De onderaardse betonnen bunker vormt de ideale plek voor de vleermuizen om te overwinteren. Een constante lage temperatuur waarborgt een minimum aan verstoring. In de hogergelegen bakstenen kubus vinden de beestjes volop compartimenten, spouwen en holtes om in weg te kruipen, terwijl de houten kap sneller opwarmt en ook sneller afkoelt. Dit deel dient voornamelijk als kraamkamer en zomerverblijf voor de vleermuizen.

Vleermuistorens als deze zijn nog geen gemeengoed, niet in onze contreien, noch ver daarbuiten. Reden te meer om de werking ervan de komende tijd goed in de gaten te houden. Zo zal Bureau Waardenburg de temperatuur en luchtvochtigheid nauwkeurig registreren door middel van sensoren. De resultaten van deze metingen en metingen elders, kunnen dan in de toekomst worden aangewend in andere gelijkaardige projecten. Hiermee loopt Grenspark Groot Saeftinghe andermaal vooruit op het gebied van duurzame ontwikkeling en natuur.

Fotografie: BioArchitectuur