Vleermuistoren opgeleverd

Foto: BioArchitectuur
03-07-2020
0 reacties

Grenspark Groot Saeftinghe is een breed initiatief dat de regio verbindt en sterker maakt. Een initiatief dat niet zomaar uit de lucht is komen vallen. Aan de basis ligt de opdracht tot grootschalig natuurherstel in de Westerschelde. In Nederland gebeurt dit via de maatregelen uit het Natuurpakket Westerschelde. In België zorgt de uitvoering van projecten uit het Sigmaplan voor nieuwe natuur in de Schelde en tegelijk voor waterveiligheid. In de Scheldeverdragen die daaraan ten grondslag liggen, verplichten zowel Vlaanderen als Nederland zich ertoe een bijzondere inspanning te doen. Het Hedwige-Prosperproject is daarbij een van de belangrijkste onderdelen.

In het Hedwige-Prosperproject worden in het relatief recente verleden omdijkte polders gecontroleerd teruggegeven aan het water. Als gevolg van een langdurig steekspel is 'ontpolderen' daarbij een beladen term geworden. Reden temeer om de hele regio te betrekken bij het grenspark. Om de belangrijke pijlers ‘landbouw, natuur en haven’ bij elkaar te brengen. Daarover vind je elders op dit platform alle informatie. Deze pagina probeert vooral het nieuws over het Hedwige-Prosperproject te bundelen.

Kort en bondig, twee polders worden teruggegeven aan de rivier. De Prosperpolder aan de Vlaamse en de Hertogin Hedwigepolder aan de Nederlandse kant van de grens. De Schelde krijgt extra overstromingsruimte, waardoor stroomopwaarts de kans op wateroverlast verkleint. Dijken en een pompstation beschermen het achterland. De Schelde krijgt weer vrij spel in het gebied en zo ontstaan gaandeweg opnieuw slikken en schorren; waardevolle getijdennatuur. Deze vorm van natuurherstel heeft als bijkomend voordeel het beschermen van het karakteristieke leefgebied van tal van zeldzame vogels, planten en andere dieren. Daarmee voldoet de regio meteen ook aan de Vogel- en Habitatrichtlijn van de Europese Commissie.

Het klinkt eenvoudig, het teruggeven van land aan de rivier, maar zo simpel is het natuurlijk nooit. Naast de grote sociale impact is het een waterbouwkundig kunststuk om U tegen te zeggen. Je slaat niet zomaar een bres in de zeedijk, daar gaat heel wat zorgvuldige voorbereiding aan vooraf. Waterveiligheid, maar ook de slagingskansen van de nieuwe natuur vergen veel kennis en ervaring. Een opgave die ons hier in de lage landen op het lijf geschreven lijkt. Sterker nog, die wereldwijd met grote interesse wordt gevolgd door andere regio's die met de gevolgen van de stijgende zeespiegel worden geconfronteerd. Zo krijgt het Hedwige-Prosperproject als Living Lab nog een extra dimensie.

Meer informatie over het project is te vinden op www.sigmaplan.be (Vlaanderen) en www.zeeland.nl/natuurpakket (Nederland).

Nog moeilijk te zien door de afsluitingen in het gebied, is recent de vleermuistoren aan de Mariastraat in Nieuw-Namen opgeleverd. Alle, stuk voor stuk beschermde, vleermuissoorten die in het gebied leven, kunnen hier een nieuw onderkomen vinden. Maar wat is dat nou eigenlijk, zo'n vleermuistoren?

In onze lage landen komen veel vleermuissoorten voor, acht daarvan verstoppen zich overdag graag in de kieren en spleten van gebouwen. Door de beschermde status van de beestjes kun je deze verblijfplaatsen niet zomaar afbreken zonder voor vervangende woonruimte te zorgen. Het verdwijnen van schuren en boerderijen in het Hedwige-Prosperproject betekende dan ook dat er werk gemaakt moest worden van een nieuw verblijf voor de vleermuizen in de polder. Een deel wordt al opgevangen met speciale kasten, maar dat is niet voldoende. Precies daarom heeft gespecialiseerd architect Jacco Bruil van BioArchitectuur uit Culemborg in opdracht van Provincie Zeeland en de Vlaamse Waterweg NV een op maat gesneden vleermuistoren ontworpen. De afgelopen maanden heeft bouwbedrijf Sonke uit Terneuzen de in samenspraak met ecologisch adviesbureau Bureau Waardenburg opgestelde ontwerpen precies volgens plan uitgevoerd. Resultaat, een unieke vleermuistoren die meer is dan zomaar een eenzaam gebouw in de polder.

Aan de rand van de Hedwigepolder, precies op de grens tussen België en Nederland, staat, nu nog half verscholen tussen de populieren, een karakteristiek bakstenen torentje. De houten spits doet een beetje denken aan een kerktoren, de hele stijl verwijst naar de authentieke boerderijen uit de omliggende dorpen. Niet zo gek, als je weet dat op deze plek honderden jaren geleden het kerkje van Casuwele heeft gestaan, een van de dorpen die tijdens de Allerheiligenvloed van 1570 verdwenen in de alles verzwelgende golven. Het metselwerk in kruisverband en de houten spits doen dan misschien een tikje middeleeuws aan, het ontwerp is veel innovatiever dan dat. Een groot deel van de daadwerkelijke vleermuistoren ligt verscholen in het dijklichaam waar het gebouw bovenuit steekt. De onderaardse betonnen bunker vormt de ideale plek voor de vleermuizen om te overwinteren. Een constante lage temperatuur waarborgt een minimum aan verstoring. In de hogergelegen bakstenen kubus vinden de beestjes volop compartimenten, spouwen en holtes om in weg te kruipen, terwijl de houten kap sneller opwarmt en ook sneller afkoelt. Dit deel dient voornamelijk als kraamkamer en zomerverblijf voor de vleermuizen.

Vleermuistorens als deze zijn nog geen gemeengoed, niet in onze contreien, noch ver daarbuiten. Reden te meer om de werking ervan de komende tijd goed in de gaten te houden. Zo zal Bureau Waardenburg de temperatuur en luchtvochtigheid nauwkeurig registreren door middel van sensoren. De resultaten van deze metingen en metingen elders, kunnen dan in de toekomst worden aangewend in andere gelijkaardige projecten. Hiermee loopt Grenspark Groot Saeftinghe andermaal vooruit op het gebied van duurzame ontwikkeling en natuur.

Afbeeldingen

0  reacties

Volg ons op social media

 

 

 

 

Bezoek ons voor meer informatie in het infopunt!

Adres: Scheldemolen Doel, 9130 Beveren, België. geopend vanaf 2 oktober '23 op ma, woe en vrij. 

dISCLAIMER

Download de app 
 

DOWNLOAD ONZE APP. EN ONTVANG NOTIFICATIES OP JE TELEFOON EN NIET MEER IN JE MAILBOX.

Download on the App Store

Get it on Google Play

 

 
Cookie-instellingen