Er komt wat bij kijken, bij het verplaatsen van een grenspaal. Een protocol, een commissie, een gouverneur, een commissaris der koning, de bijbehorende ambassadeurs, de getuigende burgemeesters en natuurlijk een keur aan streekholders en overige genodigden. Die laatsten normaal gesproken facultatief, maar het grenspark zou het grenspark niet zijn wanneer een mijlpaal als deze niet aangegrepen werd om de streekholders bij elkaar te brengen. Voila, het is gebeurd, de eerste woordgrap met de term 'paal' zit er in. Een luchtig stukje is de opdracht. Het hoeft daarom niet flauw te worden. Het lijkt een kleinigheidje, het terugplaatsen van zo'n paal, dat het dat ook zou zijn, dat weerspreken wij graag.
Natuurlijk, het is eerder een formaliteit. Het fysiek aanduiden van de landsgrenzen is misschien niet meer helemaal van deze tijd. En toch. Het fenomeen grensgeschil is actueler dan ooit. En al hoeven we ons geen zorgen te maken over de relatie tussen de landen aan weerszijden van 'onze grens', zolang is het nog niet geleden dat containers en hekken de doorgang fysiek onmogelijk maakten. Het blijft een ongrijpbaar fenomeen, het begrip grens. Je kunt grenzen stellen, grenzen trekken en grenzen overschrijden. Wat wij hier in Grenspark Groot Saeftinghe vooral beogen, is het slechten van grenzen. In de figuurlijke zin van het woord, dat dan weer wel. Bij voorkeur. Al wordt er vaak ook hard gewerkt aan het wegnemen van grenzen die de samenwerking binnen het grenspark bemoeilijken.
We kennen ze allemaal, de bekende gietijzeren palen die we overal in het landschap terugvinden. Soms langs de weg, soms in het veld, soms midden in een natuurgebied. Midden in een nieuw getijdengebied ging de grenspalencommissie toch te ver. Vandaar de relocatie van grenspaal 296A naar haar huidige plaats op de nieuwe zeedijk. Op het uiterste randje van het land, met uitzicht op de plek waar ze het zoveel jaren heeft volgehouden. Was het geen levenloos voorwerp, ze zou er wellicht met weemoed op terugkijken. En zij niet alleen, dat beseft eenieder die erbij betrokken is. Die afgelopen vrijdag op de dijk getuige was van de officiële herplaatsing. Onder de vlag van Grenspark Groot Saeftinghe. Onder de drie kleuren van Landbouw, Natuur en Haven. Symbool voor wat een grens anno 2022 betekent in een bijzondere regio als deze.
Het is misschien wel de belangrijkste betekenis die we kunnen geven aan deze historische gebeurtenis. Want ja, dat is het zeker wel. Het is makkelijk om de herplaatsing van paal 269A af te doen als een fait divers. Een bericht in de kantlijn. Voor iedereen hier in Grenspark Groot Saeftinghe betekent het veel meer dan dat. Nu de terugkeer van eb en vloed in de polder in oktober een feit lijkt te worden, is het eens te meer een symbool van eigenheid, trots en geloof in de toekomst. Samen leven, samen werken en vooral samen vooruit. Grensoverschrijdend, grensontkennend soms. Over de grens heen. We weten precies waar ze ligt, wij bepalen wel hoe we ermee omgaan. Dat is de drijfveer van het grenspark, dat staat als een paal boven water.
Marc GF Zaan
fotografie Femke Vercauteren
Bekijk hier de aftermovie op Youtube
Bekijk hier alle foto's van het evenement